Posts

Toplumsal algının yapaylığı

Image
Bugün 7 Ekim 2025, Yaklaşık 10 yıl önce Eylül 2015'te iPad pro lansmanında iPad'de çalışabilen adobe photoshop uygulaması tanıtıldı ve sahnede bir mankenin daha önceden duygusuz bir yüz ifadesi ile çekilmiş fotoğrafında yeni bir adobe photoshop aracı kullanılarak kadın gülümsetildi. Aşağıda solda orijinali, sağda da çok çok hafif bir gülümseme eklenmiş halini görüyorsunuz.  Bu olayın üzerine hem Apple için hem de Adobe için küçük bir kıyamet koptu diyebiliriz. Şu linkten daha çok sayıda örneğini okuyabilirsiniz ancak kısaca büyük küçük tüm haber sitelerinden çok takipçili twitter hesaplarına kadar ana akım medyanın bileşenleri birbirlerini gazlayarak bu yapılan işi çok cinsiyetçi olduğunu savundu. The Guardian, BİR KADININ YÜZÜNÜ PHOTOSHOPLADILAR  diye bir twit attı. The Wall Street Journal Apple ve Adobe, iPad Pro tanıtımında bir kadının gülüşünü "düzeltti"  diye bir haber paylaştı. Mashable Apple lütfen etkinliklerinde kadınları gülmeye zorlama  diye bir haber pay...

Yapay Zeka'nın Yarattığı Ortamda Kurumsal Kimlik Yönetimi

Image
Yapay zeka öncesi ortamda kurumsal kimlik yönetimi google'a endekslenmiş bir terimdi. Bir kurumun yüzü, büyük oranda arama sonuçlarına ne çıktığından ve buna göre daha alt seviyede de fotoğraf-video temelli sosyal medya varlıklarından (instagram, tiktok) ibaretti. Bunlarda bağlamına göre ya kurumun adı aranınca çıkan bilgi ve kurumun resmi internet sitesine yönlendiren bir uzantı ya da kurumun özelliğine göre yapılan aramalarda çıkan google'ın "snippet" özelliği ile web sitesi sonuçlarının üzerinde çıkan kısa açıklamalar ve altındaki diğer internet siteleri ki bunlar büyük oranda internette yayınlanan yazılardan ibarettir. Bu durumu kullanmak isteyen özel şirketler kendi resmi web sitelerinde sadece google aramalarında çıkan ancak sitenin ana sayfasından yolunu bulamayacağınız sayfalarda blog postu gibi gösterilen metinler hazırlayıp kendi ürünlerini rakiplerle karşılaştırıp kendi ürünlerini öne çıkararak bu durumu istismar ediyorlardı. Ama günümüzde kurumlar kendi ed...

Burdur Gölü Üzerine Sistemsel Bir Kuraklık Analizi

Image
  Göller yöresinde kuraklığı farklı seviyelerde yaşayan dört göl Kuraklık konusu, her geçen yıl bir öncekinden daha büyük bir problem olarak karşımıza çıkıyor ve önümüzdeki yıllarda da bu sorunun büyüyeceği aşikardır. Ancak bu kritik konudaki kamusal tartışma, genellikle yüzeysel ve yanıltıcı bir çerçevede sıkışıp kalmaktadır.

Mutluluk Yanlış Ölçüt: Popülizme Karşı (Azıcık) Liberal Bir Toplulukçu Tepki

Image
Amitai Etzioni'nin "Mutluluk Yanlış Ölçüt: Popülizme Liberal Komüniteryen Bir Yanıt" adlı eseri, modern liberal demokrasilerin karşı karşıya olduğu popülist meydan okumaya dair bir teşhis sunmaktadır. Etzioni, sorunun kökenini, bireysel mutluluğu ve hazcılığı merkeze alan bir anlayışın toplumsal bağları ve ahl a ki temelleri aşındırmasına bağlar. Ancak, bir hastalığın semptomlarını doğru tespit etmek, önerilen tedavinin mimarisinin sağlam olduğu anlamına gelmez. Etzioni'nin komüniteryen reçetesi, popülizmin yarattığı boşluğu doldurma iddiası taşırken, temel ilkeler, sistemik teşhis ve mantıksal tutarlılık testlerinden geçirildiğinde ciddi mimari kusurlar barındırdığı görülmektedir. 1. İlkesel Çerçevenin Sarsılması: Bireysel Özgürlük vs. Kolektif "İyi" Etzioni'nin argümanı, daha en başta temel bir ilkeyle, bireysel özgürlük prensibiyle çatışır. Popülizmin panzehiri olarak önerdiği "liberal komüniteryenizm", bireysel haklar ile toplumsal sorumlu...

Tiran gezisi

Image
Tiran, turistik olmayan ancak geçirdiğimiz süre boyunca çok sevdiğimiz bir şehir oldu. Ülkenin geçmişi ve bu geçmişle yüzleşmesi gerçekten çok farklı bir atmosfer yaratmış. Ülkenin hem coğrafi konum hemde kültür iitbari ile Türkiye ile İtalya arasında olması farklı bir sentez oluşturmuş. Bu şehirden keyif almak için Enver Hoca dönemi hakkında yüzeysel bir bilgiye sahip olmak önemlidir. Özetle ülke Osmanlı'dan ayrıldıktan sonra bağımsız olmaya çalışıyor ancak bir kaç yıl sonra Birinci Dünya Savaşı ile işgal altında kalıyor, sonra tekrar bağımsız olmaya çalışırken ikinci dünya savaşıın başlaması ile İtalya tarafından işgal ediliyor, akabinde Nazi Almanyası tarafından işgal ediliyor ve Nazi kuvvetlerinin çekilmesi ile Enver Hoca başa geçiyor. Her olay bir öncekini aratıyor. enver Hoca döneminde ülke ultra kapalı bir biçimde yönetiliyor. Siyasi narasyon içimizdeki düşmanlar moduna geçiyor. Yönetimdeki parti ülkedeki tüm ticareti ve atamaları idare ediyor. Bahsedeceğim ilk iki müze bu d...

Şövalyelik Çağında Özel Operasyonlar: Usta Bir Anlatı Mimarının Doğuşu

Image
  Yuval Noah Harari'nin doktora tezinden uyarlanan "Şövalyelik Çağında Özel Operasyonlar, 1100-1550" adlı eseri, yazarın daha sonra "Sapiens" gibi eserlerle milyonlarca okuyucuyu büyüleyecek olan entelektüel cesaretinin ve anlatısal dehasının erken bir müjdecisidir. Kitap, modern bir askeri kavramı alıp Orta Çağ'ın karmaşık ve çoğu zaman yanlış anlaşılmış savaş alanına ustalıkla uygulayarak, okuyucuyu bildiğini sandığı bir döneme tamamen yeni bir gözle bakmaya davet eden, son derece sürükleyici ve bilgilendirici bir çalışmadır.

Dünya'nın Bir Küre Olmadığına Dair Yüz "Kanıt"

Image
  William Carpenter'ın 1885'te kaleme aldığı "Dünya'nın Bir Küre Olmadığına Dair Yüz Kanıt" adlı eseri, coğrafya veya fizik üzerine bir metin olarak değil, kusurlu bir argüman mimarisinin ve kanıta dayalı gerçekliğe karşı inşa edilmiş bir inanç sisteminin mükemmel bir örneği olarak incelenmelidir. Bu metnin değeri, içeriğinin doğruluğundan ziyade, bir fikrin kendi çağının yerleşik bilgisine rağmen temelden nasıl çürük inşa edildiğini, mantıksal tutarlılıktan ne denli yoksun olabileceğini ve hangi psikolojik motivasyonlarla ayakta durduğunu anlamak için sunduğu değerli vaka çalışmasında yatar.

Bir Boru Hattı Nasıl Patlatılır: Doğru Teşhis, Yanlış Çözüm

Image
Andreas Malm'ın provokatif manifestosu "Bir Boru Hattı Nasıl Patlatılır", iklim hareketinin mevcut pasifist duruşunun yetersizliğine dair cesur bir teşhis koyuyor. Ancak, bir sistemin hastalığını doğru teşhis etmek, doğru ilacı reçete etmek için yeterli değildir; hastalığın vücudun neresinde olduğunu, yani sorunun gerçek kaynağını da doğru tespit etmek gerekir. Malm, iklim krizindeki ataleti isabetli bir şekilde gözlemlerken, önerdiği "mülk tahribatı" çözümüyle hedefini şaşırıyor. Çünkü sorun, bireylerin veya şirketlerin vicdanında değil, doğrudan devletlerin ve kanun yapıcıların eylemsizliğinde yatan mimari bir bozukluktur.

Yapaz Zeka ile Karakter Profilleme Çerçevesi

Image
Bu çerçeveyi gemini dil modelinin özelliklerini kullanmak üzere hazırladım 2025 sonları itibari ile Gemini dışında bir yapay zeka aracı ile bu çerçeveyi uygulamak bir hayli zor olacaktır. Gemini'de bir yazı editörünü bir chatbot'un bilgi dağarcığına ekleyebiliyorsunuz. Bu tüm alternatif modellerde olan bir özellik zaten. Ancak gemini'nin farkı, yüklediğiniz dosya eğer google docs formatında ise o dosyayı düzenlediğinizde chatbot'un hafızasındaki dosya'da güncelleniyor. Dolayısı ile dosyayı yeniden yüklemeden değişiklikler yapmak herhangi bir iş olmaktan çıkıyor. Bu çerçevede sırayla takip edilmesi gereken işleri görev olarak adlandırdım ve bunları belli bir sıra ile yazıya döktüm. Bunların ne işe yarayacağını daha sonra anlatacağım.

Milan gezisi

Image
Milan, İtalya'nın en endüstriyel bölgelerinden birisinde yer almakta ve kültür turizmi için önde gelen bir yer değil. Daha çok etkinlikler üzerinden hareketlenen bir yer. Örneğin şehir sessiz ve sakinken bir gün tüm trafik siyah renkli mercedes vitolar ile kilitlenmişti. Sonradan o gün bir moda etkinliği olduğunu öğrendik. Airbnb ev sahiplerimizden de muhabbet arasında birden fazla kez hangi etkinlik için geldiğimiz sorusunu aldık. Bu bölgenin Avrupa kıtasında hava kalitesi en kötü bölgelerden biri olması, endüstriyel ölçeği için fikir veriyor. Ayrıca yazılım sektöründe de kıtada önemli bir yeri var. Örneğin Evernote ve Wetransfer gibi ürünlerin sahibi olan Bending Spoons şirketinin merkezi burada. Böylesine endüstriyel bir bölge olmasına rağmen turistik hedefleri sebebi ile yerel halkı şehir dışına itilmiş. Örneğin bizim ziyaretlerimizden bir tanesi şehrin geleneksel festival zamanına denk gelmiş ancak biz bununla ilgili ne bir reklam gördük, ne internette özellikle aramamıza rağm...

Katalonya gezisi

Image
Barselona'ya geleceğinizde ilk yapmanız gereken, denk geldiğiniz bir festival olup olmaması. Yıl boyu farklı tür festivaller oluyor ve birine denk gelmemeniz çok zor. Tabi ilginizi çekeceğinin bir garantisi yok. Biz çok şanslıydık ki La Merce Festivaline denk geldik.. Bu şehrin 1871 yılından beri resmi festivali ve bir kaç gün içinde yüzlerce etkinliğin şehrin her yerinde paralel olarak gerçekleştiği için bir çok festivalin aynı anda gerçekleştiğini hissettiren bir festival olup eylül ayında gerçekleşiyor. Festivalde halk oyunları

Lizbon gezisi

Image
Lizbon'daki mekanları coğrafi konumlarını kullanarak sınıflandırmak, gezi planlaması açısından büyük kolaylık sağlayabilir. Kıyı hattından başlayacak olursak Plaça do Comercio (Ticaret Meydanı)'nı merkeze alarak doğu, batı ve uzak batı şeklinde sınıflandırabiliriz. Plaça do Comercio (Ticaret Meydanı)'nın hemen yanında Museu do Dinheiro, doğuya ilerledikçe Se de Lisboa (Lizbon katedrali), Igreja de Santo Antonio de Lisboa (Lizbonlu Aziz Anton Kilisesi) ve Church Nossa Senhora da Conceição Velha'yı göreceksiniz. Lizbon Katedrali'nde vitray örneği

Terimlerin Türkçeleştirilmesi

Image
Türkçe terminolojide yabancı kelimelerin olmasının bir sorun teşkil etmediği ön kabulü ile bu konuya giriş yapmamız lazım. Burada doğru olan amaç, terminolojinin halk tarafından anlaşılabilirliğini en üst seviyede tutabilmektir. Tüm terminolojiye baştan aşağıya değiştirmek kadar bu amacın tersine hizmet edecek başka bir hareket düşünemiyorum. Dünya dilleri ile ve bu dilleri konuşan toplumlarda temas halinde olduğumuz için Türkçe ve diğer diller arasında iki yönlü bir terim alışverişi olmuştur ve bu olmaya devam edecektir. Bununla mücadele etmenin fantastik olmayan hiç bir açıklaması olamaz.