A Harfi

Kullandığım uygulamalarda yazı tipi benim çok hassas davrandığım bir konudur. Geçtiğimiz yıl Microsoft, ofis uygulamalarının varsayılan yazı tipini değiştirdi ve Calibri'den Aptos'a geçiş yaptı. Harika bir değişiklik oldu bu. Calibri en sık gördüğümüz yazı tiplerinden biridir. Çok yaygın olan bir diğer yazı tipi Ariel ile birlikte bu iki yazı tipi beni son derece rahatsız eder. Aptos bir çok zayıf yönünü düzeltmiş ve her anlamda nesnel daha okunaklı bir yazı tipi olmuş. 

Bunun yanında benim bazı öznel düşüncelerim var. Küçük a harfi benim için bir yazı tipinin ne kadar estetik olduğunu belirleyen en önemli özelliklerden bir tanesidir. Öncelikle allograf kelimesini tanımlayalım. Bu, yazı tipi bağlamında aynı harflerin farklı şekillerde ifade edilmesini ifade eder. Küçük a harfinin iki allografı vardır. Bunlardan dijital mecrada en yaygın olanı şapka takmış gibi görülen, Calibri, Arial, Times New Roman gibi klasik yazı tiplerinde gördüğümüz a harfidir. Buna iki katlı a denir. Diğeri ise el yazısı öğrenirken gördüğümüz ve küçük o harfinin sağ tarafına satıra dik bir çizgi çizerek ifade ettiğimiz a harfidir. Bu allografa tek katlı a denir. 

İşte benim için blog veya not uygulamalarım gibi kendi yönettiğim ortamlarda seçtiğim yazı tipinin küçük a harfini tek katlı a allografı ile ifade etmesi olmazsa olmaz bir durumdur. 

Oransal olarak az rastlanan tek kat küçük a allografı kullanan yazı tipleri kullanmanın bazı zorluklar mevcut. Öncelikle en sık karşılaştığım problem zaten az kullanılan bu yazı tiplerinin bir çoğunda Türkçe karakterlerin olmamasıdır. Bunun yanında, Calibri, Arial, Times New Roman gibi her ortamda mevcut yazı tiplerinin arasında bir örneği yoktur. Dolayısı ile her platform için farklı bir yazı tipi keşfetme zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Örneğin en yaygın tek katlı küçük a allografı kullanan yazı tipi Futura olabilir ancak bu yazı tipi her platformda mevcut değildir. Bunun dışındaki kalan sorunlar genellikle tasarım ile ilgilidir. Bunun iki yönü vardır. Ya yazı tipi el yazısını taklit ediyordur ya da özel tasarım unsurlarına sahiptir. El yazısını taklit eden yazı tiplerinin en bilindik örneği Comic Sans'tır ve herhalde en nefret edilen yazı tiplerinin başında gelir. Benim de görmeye tahammül edemediğim bir yazı tipidir. Özel tasarım unsurlarından kastım ise tabela, logo dizaynı gibi işler için kullanılmak üzere "cafcaflı" unsurlardır. Bunların zaten bir paragraf içerisinde okunaklılığı bir hayli düşük olduğu için kullanılması Comic Sans'tan bile daha az olasıdır. 

En sık gördüğüm ve kullanmaktan keyif aldığım tek katlı küçük a allografı kullanan fontlar Poppins, Century Gothic ve Josefin Sans'tır. Bunların arasında en estetik görüneni bence çizgi kalınlığı ve daha yuvarlak hatları ile Century Gothic'tir ancak her platformda mevcut değildir. Örneğin bu blog platformunda Josefin Sans kullanmak zorunda kaldım. Josefin Sans'ta güzel bir yazı tipidir ve hemen hemen her platformda seçilebilmektedir. Küçük e harflerinin biraz yatık olması başta gözüme garip gelsede zamanla hoşuma gitmeye başldı. Poppins ise en göze batmayan ve standart olarak kullanmaya en müsair font olabilir. Dikkat çeken hiç bir unsura sahip değil ve çok sade.

Umarım gelecekte Aptos'tan sonra Microsoft'un yeni yazı tipi tek katlı küçük a allografı kullanan bir font olur.