Terimlerin Türkçeleştirilmesi
Türkçe terminolojide yabancı kelimelerin olmasının bir sorun teşkil etmediği ön kabulü ile bu konuya giriş yapmamız lazım. Burada doğru olan amaç, terminolojinin halk tarafından anlaşılabilirliğini en üst seviyede tutabilmektir. Tüm terminolojiye baştan aşağıya değiştirmek kadar bu amacın tersine hizmet edecek başka bir hareket düşünemiyorum. Dünya dilleri ile ve bu dilleri konuşan toplumlarda temas halinde olduğumuz için Türkçe ve diğer diller arasında iki yönlü bir terim alışverişi olmuştur ve bu olmaya devam edecektir. Bununla mücadele etmenin fantastik olmayan hiç bir açıklaması olamaz.
Daha önceden Türkçeye giren bazı terimlerle ilgili sorunlar mevcuttur. Bunlar alındıkları dillerde önemi kaybetmiş veya değişime uğramışken bizim dilimizde olduğu gibi kalmış ve mevcut gerçeklik ile bağlantısı kopmuştur. Bu durumda terimin hiç bir dilde bir karşılığı olmadığı için tekrar ele alınması terimin anlaşılabilirliği açısından faydalı olabilir.
Türkçe kelimeler kullanılarak terimleştirilmiş olan ifadeler Türkçe'nin zenginliği açısından oldukça dğerlidir ve olduğu gibi kalmalıdır. Yabancı kökenli olupta Türkçe terminolojiye yerleşmiş ifadeler de bunlara dahildir.
Yeniden ele alınması gereken terimler için Türkçe ifadeler kullanıldığında subjektif olarak kullanımının yerleşmesini engelleyecek türde bir gariplik olup olmamasına dikkat edilebilir ve Türkçeleştirildiğinde yaygın kullanım kazanamayacağı düşünülen ifadelerde yabancı kelimelerle Türkçeleştirilebilir.
Zootekni Türkçe literatüre yerleşmiş ama yabancı literatürü tam oalrak karşılama özelliğini kaybetmiş çünkü zamanında muhtemelen fransızcadan Türkçeye girmiş ve Türkçedeki ifade hem Türkçe değil hem de küresel literatür göz önüne alındığında bir karşılışı kalmamış. Türkçe karşılığı olarak "hayvan yetiştiriciliği" seçildiği taktirde kullanımının genele yayılmasına engel olabilecek bir durum söz konusu değil hatta hali hazırda kullanımda olan bir ifade olarak iyi bir aday.
Hayvan refahı Türkçe literatüre yerleşmiş ve ingilzice terminolojiyi tam olarak karşılıyor. Kelime Türkçe kökenli değil ve hayvan gönenci gibi bir karşılığı var ancak bunlar bu algoritmaya göre önceliği olan bir durum oluşturmuyor ve bununla birlikte gönenç kelimesi yaygın kullanım kazanma ihtimali oldukça zayıf olan bir terim olduğu için mevcut ifadenin kullanılmaya devam edilmesi daha mantıklı.
PLF (precision livestock farming) Türkçe karşılığı henüz yerleşmemiş bir terim. üç kelimeden oluşan bir terim olduğu için Türkçeleştirilmesi önemli. karşılaşılan mevcut ifadelerden "hassas hayvancılık" ifadesindeki hassas kelimesi en küçük değişiklikleri ible ayırt edebilme anlamı bakımından uygun olsa da hayvanlara karşı hassas olma gibi bir anlamı da akla getirebileceği için kullanımının yaygınlaşması zorlaşabilir. bunun yerine kullanılabilecek keskin kelimesi ise kulağa çok sert geliyor. Diğer bir alternatif ise ince kelimesi olabilir ama bunda da kelimenin diğer anlamları üstün gelebilir. Bu seçenekler arasında hassas yine en güçlü aday olarka kaşrımıza çıkıyor ancak terminolojiye tam oalrak yerleşene kadar net bir fikir sahibi olmak çok mümkün değil.
Comments
Post a Comment